Mae Ghana yn parhau i osod y tempo fel deorydd ar gyfer rhai o’r talentau creadigol mwyaf arloesol. Fel rhan o Gronfa Symudedd Celf Cymru y Cyngor Prydeinig, llwyddasom i dderbyn cyllid ar gyfer taith gwmpasu i’r brifddinas, Accra. Cawsom ein denu at Accra, oherwydd ei hamrywiaeth a’i hegni dramatig ac roeddem yn awyddus i archwilio potensial partneriaethau a chydweithrediadau newydd. Yn ystod ein taith cawsom gyfle i gyfarfod â thros 15 o unigolion a sefydliadau, gyda’r nod o gyfoethogi’r ddwy ochr a hwyluso croes-beillio.
Fe gwrddon ni â DWP Academy yn eu gofod ymarfer yn Djorwulu lle maen nhw’n dysgu dosbarthiadau cymunedol a lle maen nhw’n ffilmio’r rhan fwyaf o’u dawnsiau feirysol. Fe’u sefydlwyd gan Dance God Lloyd ac Afrobeast; mae’r grŵp dawns hwn ar flaen y gad ym maes yr Affro-ddawns ac mae ganddyn nhw bresenoldeb byd-eang ar-lein a heriau dawns eiconig. Roedd hi’n bwysig inni gysylltu â dechreuwyr y symudiadau hyn ac i gydweithio â’r artistiaid hyn wrth ystyried sut i ddod â’r ffurf ddiwylliannol gyfoethog hon ar gelfyddyd i Gymru.
Wedyn, fe wnaethon ni gysylltu â Joey Lit a Kelly, sylfaenwyr Free The Youth Ghana. Mae’r grŵp hwn yn arwain y ffordd i ymgysylltu â’r alltudion a chyflwyno llun o Affrica sy’n herio ystrydebau. Mae eu label dillad stryd cwlt wedi ennill sylw lleol a rhyngwladol, ac mae eu cynlluniau ar gyfer y dyfodol yn mynd â nhw ar daith gyffrous, gan rymuso ieuenctid ar draws y byd.
Fel y rhai sy’n cymryd risg, mae artistiaid ifanc yn Ghana yn cychwyn mudiadau heb aros am ddilysiad nac arweiniad, ond yn lle hynny yn defnyddio adnoddau cymunedol ac ar-lein i arwain ei gilydd, rhannu gwybodaeth a chreu gwerth am eu gwaith. Roedd ein taith yn cynnwys sgyrsiau gyda’r creadigion Nana Yaw Oduro, yr artist gweledol Hakeem Adam, y cyfarwyddwr Nana Akosua Hanson, yr artist symudiadau Kwame Boafo yn Accra (dot) Alt y cerddor Fuse ODG a’r artist Kuukua Eshun a gyd-sefydlodd Boxed Kids gyda Prince Gyasi.
I gael gwybod mwy am y sȋn ddawns yn Accra cawsom ein cyflwyno i’r dawnswyr Shelly Ohene Nyako, Jeff Washington yn ogystal ag Incredible Zigi a sefydlodd AfroZig ac sy’n adnabyddus am greu’r Pilolo.
Ymhlith y sefydliadau eraill oedd yn gweithredu newid ar draws y wlad y buom ni’n cyfnewid â nhw roedd The First Creatives ac Accra Theatre Workshop.
Mae’r ymweliad wedi tanio cysylltiadau ystyrlon newydd y byddwn yn parhau i’w harchwilio.
Liara Barussi (Artistic Director) & Lauren Patterson (Strategic Director) in Ghana, April 2019.
